Mindfulness ter verlichting van psychologische aandoeningen

Mindfulness meditatie is de laatste decennia ontdekt als behulpzame aanvulling voor cognitieve gedragstherapie. De effectiviteit van de twee hieronder besproken therapievormen is regelmatig onderzocht en lijkt te wijzen op een klinisch significant effect van deze therapieën op het herstel van de cliënt. Ontdaan van hun traditionele religieuze dimensies zijn de op mindfulness gebaseerde therapieën een substantieel onderdeel gaan uitmaken van wat ook wel de derde golf in de cognitieve gedragstherapie wordt genoemd.

Mindfulness-based cognitive therapy

Mindfulness-based cognitive therapy (MBCT) is bedoeld om depressie te behandelen. Het idee is dat een terugkerende depressie wordt verergerd door automatisch optredende gedachtenprocessen die onbehulpzaam zijn. Mindfulness meditatie wordt ingezet om dit automatische gedrag te verstoren en de cliënt bewust te maken van wat er van binnen gebeurt. De nadruk wordt gelegd op het accepteren en observeren van de binnenwereld, in plaats van het steeds automatisch reageren op externe stimuli. MBCT is een programma van acht weken waarin de cliënt in een groepssetting een aantal gereedschappen krijgt aangereikt om het metacognitieve bewustzijn (het bewustzijn van welke cognitieve processen er dit moment spelen) te ontwikkelen. Daarnaast wordt gewerkt aan psycho-educatie. Samen met mindfulness-based stress reduction therapie (MBSR; gericht op lichamelijke klachten) is MBCT verantwoordelijk voor de grote opkomst van mindfulnesscursussen in Westerse maatschappijen.

Acceptance & commitment therapy

Acceptance & commitment therapy (ACT) verschilt van normale gedragstherapie in de zin dat het bij ACT minder gaat om het beheersen van gedachten en impulsen. Het gaat daarentegen vooral om het ontwikkelen van bewustzijn van de problematische elementen van je binnenwereld, het accepteren en het omhelzen ervan. ACT probeert ruimte te scheppen in de ongezonde cyclus van vereenzelviging met je gedachten, de evaluatie van wat je nu ervaart, het vermijden van je emotionele of cognitieve ervaring en het rationaliseren van je gedrag. Daarvoor wordt de volgende cyclus in de plaats gezet: het accepteren en bewust zijn van je reacties, het kiezen van een positief gewaardeerde richting en het ondernemen van actie. Waar MBCT vooral gericht is op het voorkomen van een nieuwe depressieve episode, wordt ACT ingezet als interventie in zeer diverse situaties. Verslavingsproblematiek, angst en depressie, eetstoornissen, werkstress en burn out, onder andere. Daarnaast wordt ACT ook buiten de therapeutische setting ingezet om mensen en organisaties te begeleiden bij veranderingsprocessen.

Geef een reactie

Je e-mailadres wordt niet gepubliceerd. Vereiste velden zijn gemarkeerd met *