Hoe vaak heb je dit meegemaakt? Je bent enthousiast over iets dat voor jou nieuw is en waarvan je weet dat je leven er over een jaar veel beter uitziet als je dit nieuwe ding regelmatig doet. En toch blijkt na relatief korte tijd dat er niets van terecht gekomen is. Dat er allerlei redenen voor zijn – hele goede redenen – waarom nu juist op dit punt in je leven dit niet zo goed bij je past, je er geen tijd voor hebt, etcetera.
Dit artikel is een vervolg op Plan je leven, wees succesvol. Het is het tiende deel in een reeks van elf. Het vorige deel gaat over interne gewoonten.
Mijn vader zou zeggen: “Smoesjes! Hup, niet zeuren maar doorzetten.” Er zijn altijd wel redenen te vinden om iets niet te doen, om niet te veranderen, om te blijven doen wat goed werkt zelfs al werkt het verre van perfect. If you keep doing what you’ve always done, you’ll keep getting what you’ve always gotten. Vaak is het goede de vijand van het betere. Vaak ligt er een diepere motivatie om te behouden wat je hebt onder je weerstand tegen verandering. Onder de motivatie om te behouden wat je hebt ligt stom genoeg vaak iets heel menselijks als angst, luiheid, gebrek aan moed, gebrek aan energie.
Je geest heeft de neiging om zich te willen bekommeren over de zaken die direct van belang zijn; het is het dagelijks bestuur van de vennootschap “JOU” en houdt zich misschien alleen op zondag bezig met de langere termijn van 6 maanden of een jaar. Laat staan drie of vijf jaar. Wie denkt er zo ver vooruit? In onze drukke levens speelt er vaak zoveel tegelijk dat het lastig is om je te committeren aan iets nieuws waarvan de vruchten pas ver in de toekomst (misschien) rijp worden.
Toch is dit de enige manier om echte verandering te bewerkstelligen: prioritiseer je verandering, identificeer hetgeen je wilt ontwikkelen, committeer je eraan en maak het tot gewoonte. En breng jezelf actief in situaties waar je deze ontwikkeling kunt oefenen.
Iets is pas een gewoonte als je het zonder moeite doet, zonder porren, zonder tegenzin. Als je het mist als je het overslaat.
Tips:
- Sta een half uur eerder op en doe je veranderingsoefening dan. First thing, of zo vroeg mogelijk op de dag, mogelijk nadat je ochtendrituelen zijn voltooid. Het gaat erom juist die tijd te benutten waarin je wilskracht en energieniveaus het hoogst zijn. Is het écht belangrijk voor je, maak er dan een ritueel van.
- Zoek actief mensen/situaties op waarbij je kunt oefenen met hetgeen je wilt ontwikkelen.
- Hou een dagboek bij van je inzet en je voortgang in hetgeen je wilt ontwikkelen.
- Hou bij hoe lang het duurt voordat iets nieuws een (vaste) gewoonte is geworden. Tip: voor mij is dit 30 dagen als de motivatie superhoog is en ik er dagelijks een vaste tijd voor heb gereserveerd (voor mij is dat ’s ochtends) uitlopend tot >100 dagen als ik mezelf niet regelmatig in situaties breng waarin ik de nieuwe vaardigheid kan gebruiken. Gebruik deze informatie om over jezelf te leren.
- Schakel anderen in om je aan de belofte aan jezelf te houden. Je partner, ouders, broers of zussen, vrienden; mensen bij wie je je op je gemak voelt maar die je wel aan je afspraken houden. Spreek met ze af dat je ze een periodieke update stuurt. In het begin (de eerste twee weken tot een maand) is het verstandig om dat te doen zo gauw je je aan je belofte hebt gehouden. Spreek die frequentie ook af. Spreek zo nodig ook een straf af, iets dat jij moet doen als je je niet aan de afspraken houdt. Het liefst iets dat je écht voelt, waardoor je niet aan de afspraken houden in feite geen reële optie meer is. Ga niet te ver met die straf, het is niet de bedoeling dat je jezelf kastijdt als je hebt verzuimd om drie keer per week je gang te stofzuigen. Vind iets dat je vóelt, maar dat niet al te extreem is. Iets financieels of iets waar je echt een hekel aan hebt zoals de afwas van al je vrienden doen een maand lang.
Deze tips zijn bedoeld om je mentale en sociale omgeving te gebruiken als steunpilaar bij het worden van een nog betere jij. Persoonlijk zie ik het als een manifestatie van de liefde die er in mijn leven is en die nu zichtbaar wordt. Het aanleren van een nieuwe gewoonte (en dus het veranderen van je bestaande patronen) lijkt op het loskomen van de zwaartekracht op een langere ruimtereis en verloopt in stadia. De gewoonte die je wilt veranderen (of afleren) wordt nu in toenemende mate bedreigd. Vanuit de positie van je bestaande gewoonte ziet het er ongeveer zo uit:
- In eerste instantie is er ontkenning: je bent enthousiast, je wil dit gewoon graag doen maar het is iets redelijk frivools en er is nog lang geen commitment. Je bestaande gewoonten voelen zich niet bedreigd.
- Dan volgt weerstand: hey wacht eens even, als je dit zo blijft volhouden dan dan… wat betekent dat dan voor mij? Het duiveltje steekt zijn kop op. Ok zo is het genoeg, ik ga nu roet in het eten gooien. Verandering is eng, en bovendien heb je wel iets beters te doen! Als je hiernaar luistert dan lukt het de raket niet om aan de zwaartekracht van je oude gewoonten te ontsnappen: project (voorlopig) mislukt. Dit is waar de tips (de liefde van jezelf en van je omgeving) je het allermeeste helpen.
- Het derde stadium behelst exploratie: dit is waar de raket zich begint los te maken van de aantrekkingskracht van de aarde. De nieuwe gewoonte begint sterker en sterker te worden en tot op zekere hoogte bestaan de oude en de nieuwe gewoonte nu samen in dezelfde ruimte. In deze periode onderzoek je in hoeverre dat zo kan blijven en stem je af welke extra groei in je nieuwe gewoonte je nog nastreeft.
- Het derde stadium gaat geleidelijk aan over in commitment: de nieuwe gewoonte heeft zich vastgezet en het samenlevingscontract met je al bestaande gewoonten is getekend. Gefeliciteerd, je plan is gelukt; je hebt een nieuwe gewoonte aan je leven toegevoegd!
Lees verder in het laatste deel van deze serie over het bewust aanpakken van je leven: Zes manieren om je stress de baas te blijven.