Velen ervaren het; de neiging om verder te kijken dan je eigen neus lang is. Op zoek naar onontdekte plekken op de wereldbol, naar verhalen die je eigen beleving te boven gaan, naar nieuwe romantische ervaringen. Naar de wonderlijke uitwerking van verschillende verboden middelen op het menselijk lichaam. Naar de wetenschap van wat er zich allemaal afspeelt in de ruimte die ons omringt.
Maar ook naar wat er allemaal mogelijk is binnen de menselijke geest. Jouw menselijke geest. Of je nou gelooft in een opperwezen of niet – ik persoonlijk overigens niet – het is jouw geest die als medium dient om de spirituele wereld te ervaren.
Het internet maakt een hoop mogelijk. Niet alleen als het gaat om mondaine kennis en sociale contacten, maar ook in spirituele zaken. In het verleden koos je een bepaald pad waarbij de leraar vaak een dominante positie innam. Je moest van alles, vooral ook dingen die je moeilijk vond. Het werd geacht dat juist daarin spirituele groei zich manifesteerde.
Tegenwoordig kun je van guru naar rinpoche naar pastoor naar sheikh hoppen, alsof het gaat om het aanschaffen van een puddingbroodje voor de lunch. Veel hedendaagse leraren houden er electronische persona’s op na, waarmee ze regelmatig in contact staan met een groeiende maar zeer vluchtige groep spirituele zoekers.
Wat blijkt namelijk? Als de lessen van alle leraren in het openbaar domein te vinden zijn is het veel gemakkelijker om te kiezen voor de krenten uit de pap. De moeilijke dingen laat je dan maar een beetje links liggen. Het logische gevolg: een digitale spirituele marktplaats waar iedere leraar vooral de voordelen van diens methode aanprijst terwijl hij/zij de impopulaire, moeilijke dingen maar een beetje verzwijgt. De evangelische beweging bijvoorbeeld noemt de woorden hel en duivel vrijwel nooit meer.
En dat is natuurlijk jammer, want door het doen of ondergaan van dingen die je moelijk vindt daag je je vastgeroeste patronen uit om eens een ander perspectief in te nemen. Daarin bestaat de mogelijkheid van het in reine komen, van het verkleinen van je bange boze veeleisende ik, zodat je het wonder van het bestaan beter kunt ervaren.
Er zijn uiteraard veel verschillende motieven voor het beginnen van een spirituele zoektocht. Weglopen van moeilijke dingen, zelfkastijding en dromen over alle mogelijkheden horen er ook bij. Net zo goed als een uitbundige liefde voor het hogere of een diepe behoefte om anderen te dienen. Als je doel echter ligt bij het ervaren van het spirituele in je dagelijkse leven dan is een houding van radicale eerlijkheid ten opzichte van jezelf een must.
Radicale eerlijkheid dwingt je om onder ogen te zien waarom je van leraar naar leraar hopt, en ook om stil te staan bij de redenen voor een gebrek aan spirituele ontwikkeling. Maar bovenal dwingt radicale eerlijkheid je om de spirituele oefeningen te doen zodat je jezelf kunt blijven ontwikkelen.
Er zijn grote voordelen aan de moderne spirituele marktplaats. Maar met een onbeperkt aanbod komt je eigen verantwoordelijkheid om de hoek kijken: radicale eerlijkheid ten opzichte van jezelf.